Sonda kosmiczna SMART-1 weszła na orbitę Księżyca

Sonda kosmiczna SMART-1 weszła na orbitę Księżyca

Napisany przez Admin (17/11/04 - 14:12:50)

Pierwsza europejska sonda Smart-1 weszła na orbitę Księżyca - poinformowała we wtorek Europejska Agencja Kosmiczna.

Smart-1 została wystrzelona z Ziemi we wrześniu 2003 r. Na wokółziemskiej orbicie uruchomiła silnik jonowy, który zaczął ją mozolnie - po linii spiralnej - oddalać od Ziemi. Po 332 okrążeniach naszej planety i przemierzeniu 84 mln km przestrzeni kosmicznej wreszcie dotarła do Księżyca. W poniedziałek znalazła się 5 tys. km nad powierzchnią Srebrnego Globu i została przechwycona przez jego grawitację. Smart-1 jeszcze poprawi parametry orbity, stopniowo zacieśni okrążenia wokół Księżyca. Ostatecznie, w lutym 2005 roku, będzie poruszała się po wydłużonej elipsie, przelatując 300 km nad południowym i 3 tys. km nad północnym biegunem globu.

Już w styczniu rozpocznie też obserwacje Księżyca. Wyposażona jest w kamerę wysokiej rodzielczości, spektrometr podczerwieni (do tropienia minerałów na powierzchni), a także spektrometr promieni X (dzięki niemu poznamy skład chemiczny księżycowej skorupy). Badaczy interesuje też, czy na dnie wiecznie zacienionych kraterów w pobliżu bieguna południowego znajdują się pokłady lodu, na co wskazywały radarowe obserwacje prowadzone bezpośrednio z Ziemi oraz pomiary amerykańskich sond Clementine i Lunar Prospector.

Smart-1 jest eksperymentalną sondą, która testuje pionierski rodzaj napędu - silnik jonowy. Energii dostarczają baterie słoneczne. Funkcję paliwa pełni gaz ksenon, którego cząsteczki są najpierw jonizowane, potem przyspieszane przez pole elektryczne i wyrzucane z komory silnika, a siła odrzutu popycha sondę. Siła ciągu jest niewielka, dużo mniejsza niż w tradycyjnych silnikach odrzutowych, które z dysz wyrzucają gorące gazy ze spalanego paliwa. Nie jest w stanie wydźwignąć sondy na ziemską orbitę, ale za to w przestrzeni międzyplanetarnej, gdzie panuje próżnia, taki silnik radzi sobie lepiej. Jest bardziej efektywny. Na kilogramie ksenonu sonda może "zajechać" dalej niż po spaleniu kilograma tradycyjnego paliwa (jony ksenonu są wyrzucane z silnika z dużo większą prędkością niż spaliny). Tyle tylko, że sama podróż trwa dłużej. Smart-1 zużyła tylko 59 kg ksenonu (z zapasu 82 kg, jaki miała na starcie), ale dotarcie do Księżyca zajęło jej ponad rok, podczas gdy astronauci Apollo dolecieli tam w trzy dni.

Smart-1 jest drugą sondą międzyplanetarną z silnikiem jonowym. Pierwszą była amerykańska Deep Space 1 (poleciała w kosmos w październiku 1998 r. na spotkanie komety Borelly). Pionierska technologia sprawdziła się na tyle dobrze, że Europejska Agencja Kosmiczna zamierza wyposażyć w silnik jonowy swe kolejne sondy - m.in. BepiColombo (poleci do Merkurego), Solar Orbiter (będzie badać Słońce) czy LISA (ma wykrywać fale grawitacyjne).

Więcej w internecie:

http://www.esa.int/export/SPECIALS/SMART-1/index.html

http://astro.zeto.czest.pl/sondy/smart1.htm