Nowe zjawiska w atmosferze największego księżyca Saturna - Tytana - odkryto za pomocą najsilniejszych teleskopów naziemnych wyposażonych w systemy optyki adaptatywnej - informuje styczniowy numer czasopisma "Astrophysical Journal".Tytan był obserwowany za pomocą ogromnych teleskopów Gemini North i Keck II, znajdujących się na górze Mauna Kea na Hawajach. Pierwszy z nich ma zwierciadło o średnicy ponad 8 metrów, a drugi aż 10 metrów. Oba instrumenty są wyposażone w systemy optyki adaptatywnej, pozwalające w znacznym stopniu niwelować wpływ turbulencji atmosferycznych, a przez to osiągać wyniki porównywalne lub nawet lepsze niż Teleskop Kosmiczny Hubble'a (HST). Nie bez znaczenia jest też miejsce obserwacji, które znajduje się na wysokości ponad 4 kilometrów nad poziomem morza, przez co najbardziej gęste, zanieczyszczone i niestabilne warstwy atmosfery znajdują się znacznie poniżej teleskopów.
Obserwacje przeprowadzone w okresie kwiecień-wrzesień bieżącego roku pokazały bardzo wyraźne i gęste chmury przemieszczające się w średnich szerokościach, mniej więcej w połowie odległości pomiędzy równikiem a biegunami Tytana. Dotychczas tak wyraźne zjawiska obserwowano tylko w okolicach południowego bieguna tego księżyca.
Naukowcy nie znają, jak na razie, dokładnych przyczyn ich powstania, lecz sugerują kilka najbardziej prawdopodobnych mechanizmów. Możliwe, że źródłem tych zjawisk atmosferycznych jest powierzchnia Tytana, a w szczególności metanowe gejzery, które wybuchając, mogą znacznie ogrzewać atmosferę. Chmury mogą też powstawać na skutek "wulkanicznej" działalności księżyca, polegającej na wyrzucaniu do atmosfery zmrożonych związków chemicznych. Kolejny prawdopodobny mechanizm to sezonowe zmiany globalnych wiatrów, które krążą w górnych warstwach atmosfery.
Naukowcy mają nadzieję, że bardziej szczegółowe odpowiedzi uda się uzyskać w styczniu 2005 roku, kiedy to w atmosferę Tytana wejdzie próbnik Huygens.