Marsjańskie zaćmienia

Marsjańskie zaćmienia

Po raz pierwszy w historii mamy okazję obserwowania zaćmień Słońca, widocznych z innej niż Ziemia planety. 4 marca sonda Opportunity obserwowała przejście przed słoneczną tarczą mniejszego z dwóch marsjańskich księżyców, Dejmosa. 7 marca słoneczną tarczę musnął Fobos. Zaćmienia marsjańskie przebiegają zupełnie inaczej niż na Ziemi: oba księżyce są malutkie i mają bardzo nieregularne kształty. Fobos mierzy około 27 x 18 kilometrów, Dejmos jest dwukrotnie mniejszy. Choć na odległym Marsie widoczna tarcza Słońca jest o jedną trzecią mniejsza niż na Ziemi, żaden z księżyców nie jest w stanie całkowicie jej przysłonić. Nawet większy i krążący bliżej Marsa Fobos zasłania zaledwie połowę jego tarczy, przesuwając się po niej w ciągu 20-30 sekund. Trwające niecałą minutę zaćmienia przez Dejmosa są jeszcze mniejsze. W ciągu najbliższych tygodni obie sondy będą obserwowały marsjańskie niebo, precyzyjnie rejestrując czas rozpoczęcia i trwania kolejnych zaćmień. Analiza zgromadzonych przez nie danych umożliwi dokładniejsze wyznaczenie rozmiarów i kształtu obu księżyców oraz parametrów ich orbit. Podobne do marsjańskiego zaćmienie, nie przykrywające całej tarczy słonecznej nazywa się przejściem. Choć średnice kątowe ziemskiego Księżyca i Słońca są niemal identyczne i jeśli Księżyc i Słońce znajdą się na jednej linii obserwujemy całkowite, lub niemal całkowite zaćmienie, przejścia też możemy obserwować: już 8 czerwca przez tarczą Słońca przejdzie Wenus. Częste przejścia można też przez silną lornetkę obserwować w układzie księżyców Jowisza.