8 czerwca 2004 roku w Polsce będzie można obserwować przejście Wenus przed tarczą Słońca. W obserwacjach tego rzadkiego zjawiska w ramach międzynarodowego programu VT-2004 mogą uczestniczyć wszyscy chętni. Głównym celem pomiarów będzie nowe, dokładniejsze wyznaczenie odległości pomiędzy Ziemią a Słońcem. Wenus jest drugą pod względem odległości od Słońca planetą naszego układu. Uważa się, że pod wieloma względami bardzo przypomina Ziemię. Jest nieco mniejsza od naszej planety, ma złożoną budowę geologiczną i gęstą atmosferę. Na niebie nigdy nie oddala się bardzo od Słońca, więc można ją zobaczyć tylko niezbyt wysoko nad horyzontem, rano i wieczorem. Dlatego też nazywana była w przeszłości Gwiazdą Wieczorną, Gwiazdą Poranną (lub Zaranną) albo Jutrzenką.
Chociaż Wenus widoczna jest na niebie tak blisko tarczy słonecznej, przejścia planety na tle Słońca zdarzają się bardzo rzadko. Obserwacje takiego przejścia po raz pierwszy opisano w 1639 roku. Od tego czasu zjawisko to miało miejsce tylko pięć razy. Ostatnio - w 1882 roku. Nikt spośród żyjących dziś mieszkańców kuli ziemskiej nie pamięta tego wydarzenia. Najbliższe przejście Wenus przed tarczą Słońca 8 czerwca tego roku będzie dla większości z nas jedyną okazją obserwacji tego zjawiska. Następne, 6 czerwca 2012 roku, będzie widoczne jedynie z Pacyfiku, okolic Australii i wschodniej Azji. Na kolejne musimy poczekać aż do 2117 roku, zaś od najbliższego widzianego z terenów Polski dzielą nas aż 243 lata.
Ten rzadki spektakl niebieski będą obserwować nie tylko zawodowi astronomowie, ale i setki amatorów. Do udziału w uruchomionym przez m.in. Europejskie Obserwatorium Południowe (European Southern Observatory, ESO) programie obserwacji tegorocznego przejścia Wenus przed tarczą Słońca, nazwanego VT-2004, organizatorzy zachęcają wszystkich chętnych. Uczestnicy badań mają mierzyć czas przejścia planety przed tarczą Słońca. Dzięki temu możliwe będzie wyznaczenie na nowo średniej odległości Ziemi od Słońca, a pośrednio - udoskonalenie naszej wiedzy o skali odległości we Wszechświecie.
W Polsce program VT-2004 koordynują astronomowie z Uniwersytetu Wrocławskiego http://www.vt-2004.org/ . Instrukcje, jak wziąć udział w badaniach, można znależć na stronie internetowej Uniwersytetu. Obszerne informacje o programie dostępne są także na stronach ESO http://www.vt-2004.org/ .