Ważenie najlżejszych gwiazd

: 24/06/04 - 10:47:06 przez Admin

Gwiazdy nie mogą mieć dowolnej masy. Zarówno z góry jak i z dołu istnieją pewne fizyczne ograniczenia, które powodują, że masy gwiazd zawierają się od 0.08 do niespełna 100 mas Słońca. Ta dolna granica wynika z faktu, że lżejsze od niej obiekty mają w swoich wnętrzach temperaturę zbyt niską do zainicjowania stabilnych reakcji termojądrowych przemiany wodoru w hel, które są podstawowym źródłem energii i stabilności zwykłych gwiazd. Obiekty lżejsze od 0.08 mas Słońca nie są więc gwiazdami, lecz brązowymi karłami. Najlżejsze gwiazdy, będące ciut powyżej granicznej wartości 0.08 masy Słońca, i najcięższe brązowe karły należą do odkrytej w 1997 klasy bardzo chłodnych karłów typu widmowego L. Głównym czynnikiem wyróżniającym je spośród innych obiektów jest produkcja ziaren pyłu w zewnętrznych warstwach atmosfery, co bardzo znacząco wypływa na kształt widma w świetle widzialnym. Teraz trzech astronomów: Herve Bouy z Instytutu Maxa Plancka w Garching, Eduardo Martin z Instituto de Astrofisica de Canarias w Hiszpanii i Wolfgang Brandner z Instytutu Maxa Plancka w Heidelbergu wykorzystało obserwacje wykonane największymi teleskopami naziemnymi (8.2-metrowe teleskopy VLT w Chile i 10- metrowe teleskopy Kecka na Hawajach) oraz Teleskopem Kosmicznyczym Hubble'a do dokładnego określenia masy karła typu L. Gwiazda ta, oznaczona symbolem 2MASSW J0746425+2000321, okazała się być w rzeczywistości układem podwójnym. To bardzo szczęśliwy zbieg okoliczności, bo efekt ruchu orbitalnego składników układu widać poprzez drobne zmiany położenia linii widmowych. Dokładne obserwacje spektroskopowe tych linii w połączeniu z obserwacjami fotometrycznymi pozwalają astronomom wyznaczyć masy gwiazd należących do układu. Okazało się, że w przypadku 2MASSW J0746425+2000321 mamy do czynienia z bardzo ciekawym układem składającym się z karła typu L o masie 8.5 proc. masy Słońca i z brązowego karła o masie 6 proc. masy Słońca. Po raz pierwszy w historii udało się więc tak dokładnie zważyć karła typu L. Sukces ten był efektem wielu czynników. Przede wszystkim, ponieważ masy obiektów są małe i przesunięcia w liniach też są niewielkie, obserwacje należało przeprowadzić z maksymalną dokładnością. Dlatego też do analiz użyto obserwacji wykonanych przez najlepsze dostępne instrumenty i zbieranych przez okres aż 4 lat.

Komentarz:

Nie ma komentarzy.