Znaleziono kolejne ślady życia na Marsie

: 23/09/04 - 14:49:03 przez Admin

Jedno z urządzeń sondy Mars Express wykryło w atmosferze Czerwonej Planety gazy, które mogą świadczyć o obecności mikroorganizmów. Wieści nadeszły z konferencji, jaka właśnie odbywa się na włoskiej wyspie Ischia. Prof. Vittorio Formisano - opiekun spektrometru PFS na pokładzie sondy - zdradził, że instrument ten wykrył nad trzema rejonami Marsa (Arabia Terra, Elysium Planitia oraz Arcadia-Memnonia) zagęszczenie pary wodnej i metanu. Co więcej, tam również amerykańska sonda Odyssey wcześniej wykryła warstwy lodu lub zmarzliny zalegających płytko pod powierzchnią. To oznacza, że zarówno lód, para wodna, jak i metan mają wspólne źródło - twierdzi prof. Formisano. Być może są nim jakieś wulkaniczne procesy, które topią podskórny lód - w ten sposób do atmosfery uwalnia się para wodna i inne gazy. Niewykluczone, że w tym miejscu, 50 do 300 metrów pod powierzchnią Marsa, istnieją zbiorniki wody - mówi uczony. Potrafiłby je wykryć radar sondy Mars Express, ale niestety jego antena nie została jeszcze rozłożona. Obecność pary wodnej oraz metanu nad tymi samymi obszarami potwierdził również wczoraj dr Michael Mumma, ekspert NASA z Ośrodka Lotów Kosmicznych Goddarda, który śledzi gazy w atmosferze Marsa za pomocą teleskopu na Hawajach. Metan znaczy życie? Najwięcej metanu sączy się na zachód i północ od równiny Meridani Planum, na której wylądował jeden z marsjańskich łazików Opportunity. Niestety, ten obszar jest poza jego zasięgiem, a poza tym łaziki nie mają przyrządów do wykrywania i badania gazów. W te miejsca mogą być jednak wysłane przyszłe sondy, zwłaszcza europejska ExoMars, która ma przeprowadzać eksperymenty biologiczne. Metan jest nietrwały w marsjańskiej atmosferze (powinien rozpaść się w kilkaset lat pod wpływem promieniowania słonecznego), jego źródła muszą być dość świeże. Niektórzy podejrzewają, że produkują go - jak na Ziemi - prymitywne formy życia (tzw. archeony metanogenne). Jak jednak dowieść, że metan lub inne gazy pochodzą od życia? Można sprawdzić, jakie izotopy węgla przeważają w ich składzie. Na Ziemi żywe organizmy łatwiej przetwarzają lżejszy C-12 od cięższego C-13, zaś procesom geologicznym jest wszystko jedno. Ale czy marsjańskie formy życia są równie wybredne? Tego już nie wie nikt. Metan znaczy ciepło! Oczywiście, metan może być także produkowany w procesach tektonicznych i wulkanicznych. W strefach subdukcji Ziemi, gdzie skorupa jest wciągana w gorące głębiny planety, następuje utlenianie żelaza, w ekstremalnych warunkach rozpadają się cząsteczki wody, wodór może łączyć się z węglem i tworzyć metan. Bez udziału życia. Ale taka możliwość jest równie podniecająca, bo oznaczałaby, że wnętrze Marsa jest gorące i wciąż aktywne, co jeszcze niedawno wydawało się niemożliwe (nikt nie dostrzegł nawet śladu aktywności wulkanicznej). Ciepło uwalniane z wnętrza planety może zaś rodzić "gorące punkty" podobne do szczelin na dnie ziemskich oceanów, tzw. stref ryftowych, z których wydobywa się magma i które wprost tętnią beztlenowym życiem. Dr Michael Mumma sugeruje, że metan mógł być od miliardów lat uwięziony w marsjańskim lodzie w postaci tzw. klatratów. I stopniowo uwalnia się do atmosfery - byłby więc echem pradawnego życia na Marsie, kiedy środowisko było tam mniej surowe niż dziś. Co jeszcze wykrył Formisano Ale instrument PFS natrafił na coś jeszcze. Oficjalnie prof. Formisano mówi tylko, że wykrył śladowe ilości innych gazów i wciąż trwają ich analizy. Wśród badaczy aż huczy od plotek. Latem internetowy serwis BBC podał, że chodzi o wykrycie oparów amoniaku. Ponieważ zaś cząsteczki amoniaku rozpadałyby się w marsjańskim powietrzu w ciągu godziny, nie powinno ich tam być wcale, gdyby nic nie uzupełniało ich zapasu. Nie znany jest obecnie żaden geologiczny proces, w którym powstaje amoniak. Jedynym wyjaśnieniem pozostałyby procesy życiowe. Zdaniem BBC taką sensacyjną wiadomość prof. Formisano miał ogłosić pod koniec lipca w Paryżu na kongresie Komitetu Badań Przestrzeni Kosmicznej COSPAR. Uczony zdementował jednak plotki o amoniaku. - Nigdy nie rozmawiałem z BBC! - złościł się w rozmowie z "Gazetą". - Chcieli być pierwsi, ale przestrzelili - dodał. Rąbka tajemnicy uchyla program konferencji na wyspie Ischia, gdzie przy wystąpieniu prof. Formisano odnotowano: "Obserwacja metanu, formaldehydu i fluorowodoru. Życie na Marsie przetrwało?". Formaldehyd pod wpływem słonecznych promieni rozpada się bowiem równie szybko jak amoniak (w kilka godzin) i też może wskazywać na procesy biologiczne. Włoski uczony w wystąpieniu na żywo nic jednak nie wspomniał o tym odkryciu. Dlaczego? Może nie jest jeszcze na 100 proc. pewien wyników, które mogą na głowie postawić dotychczasową wiedzę o Czerwonej Planecie. - Analizy widm spektrometru PFS są w toku, wciąż napływają nowe dane i nadal są kłopoty z kalibracją przyrządu - wyjaśnia zamieszanie prof. Andrzej Jurewicz z Centrum Badań Kosmicznych PAN, jeden z Polaków, który bierze udział w tych poszukiwaniach. W jednym z wywiadów wiosną tego roku prof. Formisano zadeklarował, że do września za pomocą PFS dowiedzie, czy na Marsie istnieje życie. Kiedy dziennikarz spytał, czy znalezienie takich cząsteczek jak benzen lub formaldehyd byłoby takim dowodem, uczony z lekkim wahaniem rzekł: - Tak, raczej tak. Rys. Tak Arabia Terra wygląda z wysokości ok. 300 km. Na zdjęciu wykonanym przez sondę Global Surveyor widać słoje wyrzeźbione w zastygłym błocie. To ślady po prajeziorze.

Komentarz:

Nie ma komentarzy.