Układy podwójnych planetoid w pasie Kuipera

: 10/02/04 - 19:18:31 przez Admin

Nowy model powstawania podwójnych układów planetoid w pasie Kuipera prezentuje czasopismo "Nature". Na obrzeżach Układu Słonecznego, za orbitą Neptuna, rozciąga się tzw. pas Kuipera, zawierający około 100 tysięcy lodowych ciał o rozmiarach od 100-200 kilometrów wzwyż. Obecnie znamy 800 obiektów tego typu, dla których w miarę dokładnie określono orbity. Pierwsze z nich odkryto w roku 1992. Jednak tak naprawdę pierwszym ciałem tego typu był Pluton, a drugim jego księżyc Charon. Jest to więc pierwszy znany nam przykład planetoidy podwójnej z pasa Kuipera. Od tego czasu liczba planetoid podwójnych o porównywalnych rozmiarach obu składników wyraźnie się zwiększyła, przekraczając niedawno tuzin znanych par. Pary z pasa Kuipera są jednak zupełnie inne niż np. planetoidy podwójne z głównego pasa rozciągającego się między orbitami Marsa i Jowisza. W przypadku układów podwójnych z pasa Kuipera oba składniki są najczęściej porównywalnych do siebie rozmiarów, krążą wokół wspólnego środka masy po orbitach mocno wydłużonych i nachylonych do płaszczyzny ich ruchu okołosłonecznego, a także ich wzajemne odległości są duże, będąc prawie tysiąc razy większe od rozmiarów samych ciał. W przypadku bliskich Ziemi planetoid mamy dla odmiany do czynienia z małymi księżycami krążącymi po kołowych orbitach wokół swych dużych sąsiadek. Te różnice wyraźnie wskazują na zupełnie odmienne procesy prowadzące do powstania planetoid podwójnych w głównym pasie i w pasie Kuipera. Najnowszy numer czasopisma "Nature" przynosi artykuł grupy astronomów kierowanej przez Yoko Funato z Uniwersytetu Tokijskiego w Japonii, opisujący nowy model powstawania par planetoid w pasie Kuipera i który tłumaczy wszystkie obserwowane własności ostatecznej konfiguracji. Dotychczasowe modele zakładały najczęściej zderzenie małego ciała z większym lub grawitacyjne przechwycenie jednego obiektu przez drugi. Oba mechanizmy produkowały jednak najczęściej pary znacznie różniące się masami. Model grupy Funato sugeruje, że pierwotnie istniejący układ podwójny składa się właśnie z małego ciała krążącego wokół dużego obiektu. W pobliżu takiego układu przechodzi kolejne duże ciało i wiąże się ono grawitacyjnie z istniejącą już parą, tworząc na krótki okres układ potrójny. Silne oddziaływania grawitacyjne dwóch masywnych ciał powodują szybkie usunięcie z układu najmniejszego ciała, co prowadzi do powstania układu podwójnego o obserwowanych obecnie w pasie Kuipera własnościach.

Komentarz:

Nie ma komentarzy.